Według Skin Cancer Foundation każdego dnia u ponad 9500 osób diagnozuje się raka skóry, a co godzinę umierają na tę chorobę ponad 2 osoby.1 Biorąc pod uwagę, że każdego roku w USA nowotwór skóry diagnozuje się u większej liczby osób niż w przypadku wszystkich innych nowotworów razem wziętych,1 oraz że 90% nowotworów skóry innych niż czerniak jest związanych z ekspozycją na promieniowanie UV pochodzące ze słońca,1 Można śmiało powiedzieć, że wiedza na temat ochrony przeciwsłonecznej jest kluczowa dla ochrony zdrowia pacjentów.
Butelka z filtrem przeciwsłonecznym na piaszczystej plaży / Ольга Голубева – stock.adobe.com
Podstawy filtrów przeciwsłonecznych: wskazówki, pojazdy i kombinacje
Amerykańska Akademia Dermatologii (AAD)2 oferuje podstawowy szablon rodzajów filtrów przeciwsłonecznych, który nie zmienił się zbytnio na przestrzeni ostatnich kilku lat: szerokie spektrum (UVA i UVB); współczynnik ochrony przeciwsłonecznej (SPF) 30 lub wyższy; i filtry przeciwsłoneczne, które są wodoodporne.2 „Chemiczne filtry przeciwsłoneczne” – zauważyła organizacja – „działają jak gąbka, pochłaniając promienie słoneczne. Zawierają 1 lub więcej z następujących składników aktywnych: oksybenzon, awobenzon, oktyzalat, oktokrylen, homosalat i oktinoksat. Preparaty te zazwyczaj łatwiej jest wcierać w skórę, nie pozostawiając białego „nalotu”.
I odwrotnie, fizyczne lub mineralne filtry przeciwsłoneczne działają jak tarcza. Produkty te osadzają się na powierzchni skóry i odbijają promienie słoneczne. „Niektóre fizyczne filtry przeciwsłoneczne pochłaniają również promienie słoneczne” – wyjaśniło AAD. „Fizyczne filtry przeciwsłoneczne zawierają aktywne składniki: tlenek cynku i/lub dwutlenek tytanu. Wybierz ten rodzaj ochrony przeciwsłonecznej [the latter] jeśli masz wrażliwą skórę.”2
Według Sherry Cohen z FNP-BC, pielęgniarki specjalizującej się w dermatologii w Kolumbii w stanie Maryland, ważny jest również nośnik ochrony przeciwsłonecznej. „GRAZA [generally recommended as safe and effective] nośnikami są olejki, płyny, żele, kremy, masła, pasty i sztyfty oraz maści; pojazdami nieobjętymi GRASĄ są spraye i proszki.”
Ważne jest również, aby nie mieszać kremów przeciwsłonecznych i sprayów na owady: „Kremy z filtrem przeciwsłonecznym stosuje się znacznie częściej niż środki odstraszające owady, a ponowne zastosowanie połączonego produktu może prowadzić do niepotrzebnego narażenia na działanie substancji chemicznych zawartych w sprayach na owady” – wyjaśnił Cohen.
Inne czynniki, które należy wziąć pod uwagę przy zalecaniu stosowania kremu z filtrem przeciwsłonecznym, obejmują historię medyczną pacjenta i instrukcję stosowania produktu. W rozmowie e-mailowej z Tematyka narkotyków, Danielle M. Alm, PharmD, BCPS, BCPPS, profesor nadzwyczajny kliniczny w Philadelphia College of Pharmacy na Uniwersytecie Świętego Józefa oraz Luz Rosario i Colleen Huzinec, kandydatki na PharmD w Philadelphia College of Pharmacy na Uniwersytecie Świętego Józefa, wyjaśniły, dlaczego stosowanie produktu jest tak ważną kwestią: „Zalecamy ponowną aplikację co 2 godziny na zewnątrz. Dla maksymalnego krycia preferowane są kremy; łatwiej jest pominąć części ciała, stosując kremy z filtrem przeciwsłonecznym w sprayu. Części ciała, które można łatwo pominąć podczas stosowania kremu z filtrem przeciwsłonecznym, to m.in [the] wierzchołki stóp, uszy, szyję, usta i [the] szczyt [the] głowa. Ważne jest, aby doradzić pacjentom, aby oprócz kremów przeciwsłonecznych do ciała kupowali środki ochrony twarzy i ust. Ważne jest również, aby wziąć pod uwagę preferencje pacjenta, historię choroby i styl życia, które mogą mieć wpływ na wybór produktów przeciwsłonecznych. (Pasek boczny 1)
Zauważyli, że należy unikać stosowania filtrów przeciwsłonecznych u pacjentów w wieku poniżej 6 miesięcy; zamiast tego poradź rodzicom i opiekunom, aby stosowali metody niefarmakologiczne, takie jak trzymanie niemowląt w jak największym stopniu w cieniu i ubieranie ich w lekkie ubrania z długimi rękawami i kapelusze z szerokim rondem, gdy przebywają na zewnątrz.
Ważna jest także data ważności produktu. FDA wymaga, aby filtry przeciwsłoneczne zachowywały swoją pierwotną wytrzymałość przez 3 lata użytkowania. „Jeśli minęło więcej niż 3 lata lub [is] po upływie daty ważności podanej na produkcie nadszedł czas na zakup nowego filtra przeciwsłonecznego” – wyjaśnili Alm, Rosario i Huzinec.
Kupujący uważaj: niektóre substancje są powodem do niepokoju
W ciągu ostatnich kilku lat opublikowano szereg badań, w których przestrzegano przed stosowaniem niektórych substancji w filtrach przeciwsłonecznych.3 W artykule opublikowanym w Journal of Dermatologii Kosmetycznej,3 autorzy zauważyli: „Oksybenzon (benzofenon-3) to pojawiająca się substancja zanieczyszczająca ludzi i środowisko, stosowana w filtrach przeciwsłonecznych i produktach higieny osobistej, aby pomóc zminimalizować szkodliwe skutki promieniowania ultrafioletowego.… Oksybenzon może również reagować z chlorem, wytwarzając niebezpieczne produkty uboczne, które mogą koncentratu w basenach i oczyszczalniach ścieków.”3
FDA odpowiedziała na te obawy, aktualizując własne wytyczne GRASE: 24 września 2021 r. opublikowano uznawane za ostateczne zamówienie, które ustanawia nowe wymagania dotyczące marketingu produktów ochrony przeciwsłonecznej OTC; opublikowano również dodatkową proponowaną kolejność, która odzwierciedla propozycje przyszłych wymagań.4 W oparciu o „nowe dane i zmienione warunki” od czasu opublikowania pierwszej monografii OTC w 1999 r., rozporządzenie agencji proponuje nadanie filtrom przeciwsłonecznym zawierającym tlenek cynku i dwutlenek tytanu status GRASE; status not GRASE jest odpowiedni dla filtrów przeciwsłonecznych zawierających kwas aminobenzoesowy, salicylan trolaminy, cynoksat, dioksybenzon, ensulizol, homosalat, meradimat, oktinoksat, oktyzalan, oktokrylen, padimat O, sulizobenzon, oksybenzon i awobenzon.4
Jeszcze bardziej niepokojący jest benzen – substancja chemiczna występująca w filtrach przeciwsłonecznych, która ma właściwości rakotwórcze. W 2021 r. wewnętrzne testy w Johnson & Johnson wykazały obecność benzyny w 5 produktach przeciwsłonecznych w aerozolu Neutrogena i Aveeno, co doprowadziło do dobrowolnego wycofania tych produktów.5 W niedawnym numerze Tematyka narkotykówsiostrzana publikacja Czasy dermatologii®, redaktor naczelny dr Christopher Bunick, omówił niebezpieczeństwa związane z benzenem: „Niepokojąca prawda jest taka, że benzen przedostał się do wielu produktów dermatologicznych, takich jak filtry przeciwsłoneczne, produkty po opalaniu, środki nawilżające, produkty do pielęgnacji skóry i inne produkty kosmetyczne preparaty na bazie. Dla perspektywy stężenie benzenu w tych produktach może wahać się od 5000 do 60 000 razy wyższe niż narażenie na benzen w otaczającym powietrzu ([approximately] 0,0003 ppm według raportu EPA w 2010 r.).”6
Bunick kontynuował: „Kalizator wzrostu świadomości pojawił się w maju 2021 r., kiedy Valisure, firma zajmująca się kontrolą jakości z siedzibą w New Haven, [Connecticut]ujawniło obecność benzenu w 69 różnych markach produktów do ochrony przeciwsłonecznej i produktów do pielęgnacji po opalaniu”.6
Bernard A. Cohen, profesor pediatrii i dermatologii w Johns Hopkins University School of Medicine w Baltimore w stanie Maryland, powtórzył oświadczenie Bunicka, zauważając: „[These are] dobre dane wskazują, że benzen może działać jako czynnik rakotwórczy, szczególnie w płynnych filtrach przeciwsłonecznych. Należy tego unikać za wszelką cenę.”
Związek między filtrem przeciwsłonecznym a lekami
Przed zaleceniem produktu z filtrem przeciwsłonecznym farmaceuci powinni zapoznać się z aktualną listą leków pacjenta, ponieważ wiadomo, że niektóre antybiotyki powodują dodatkową wrażliwość na słońce. W swoim e-mailu Alm, Rosario i Huzinec wyjaśnili: „Nadwrażliwość na światło jest [an adverse] działania niektórych antybiotyków i należy je traktować bardzo poważnie. Jeśli pacjent pracuje na zewnątrz w pełnym słońcu lub wie, że będzie nadmiernie narażony na działanie promieni słonecznych, powinien poinformować o tym lekarza przepisującego, zwłaszcza jeśli przepisano mu antybiotyk”. Do grup leków o potencjalnym działaniu niepożądanym należą tetracykliny, fluorochinolony i trimetoprim-sulfametoksazol. „Jak [pharmacists]naszym obowiązkiem jest zajęcie się tą sprawą i podkreślenie jej powagi [adverse] pacjentów, dlatego stosują środki ochrony skóry i podejmują środki zapobiegawcze przez cały okres terapii.”
W 2015 roku FDA sporządziła listę leków, które mogą powodować reakcje nadwrażliwości na światło (Tabela 1).7 Agencja przestrzegła jednak, że nie u każdej osoby stosującej lek z tej listy wystąpi reakcja – ani jednorazowa reakcja nie oznacza, że reakcja niepożądana wystąpi ponownie.
Tabela 1. Leki, które mogą zwiększać wrażliwość na słońce7
Filtr przeciwsłoneczny i rodzaj skóry
Jak w przypadku każdej choroby, krążą mity, z którymi pracownicy służby zdrowia muszą się uporać. Jeśli chodzi o bezpieczeństwo związane z opalaniem, jednym z bardziej rozpowszechnionych mitów jest to, że osoby o kolorze skóry nie są narażone na ryzyko raka skóry. Jest to mit, nad którego obaleniem starali się dostawcy usług i grupy wsparcia. Jeśli masz skórę, jesteś narażony na ryzyko raka skóry, niezależnie od koloru skóry i fototypu (patrz Pasek boczny 2 aby dowiedzieć się więcej o fototypie skóry). Chociaż rak skóry występuje częściej u osób o jaśniejszej skórze, u osób o ciemniejszej skórze ryzyko śmiertelności jest wyższe w związku z rozpoznaniem raka skóry. „Często diagnozuje się ją później, w bardziej zaawansowanym stadium, bo jedno i drugie [providers] a pacjenci mogą nawet nie brać pod uwagę możliwości rozwoju raka skóry na ciemniejszej skórze, dopóki nie będzie za późno” – powiedziała Saira George, MD, profesor nadzwyczajny na Wydziale Dermatologii Oddziału Chorób Wewnętrznych na Uniwersytecie Teksasu, MD Anderson Cancer Centrum w Houston w Teksasie.8
Henry W. Lim, lekarz medycyny, FAAD, były kierownik Oddziału Dermatologii w szpitalu Henry Ford Hospital w Detroit w stanie Michigan, powtórzył tę opinię w oświadczeniu AAD.9 „Wiemy, że im jaśniejsza skóra danej osoby, tym większe ryzyko raka skóry” – powiedział Lim. „Chociaż u osób o ciemniejszej skórze ryzyko raka skóry jest mniejsze, może on nadal się rozwijać”. Lim zwróciła uwagę, że osoby o ciemniejszej skórze są również bardziej narażone na to, że promienie UV i widzialne światło słoneczne „spowodują ciemne plamy, zwane również przebarwieniami, na skórze twarzy”. [the] skóra. Dzieje się tak dlatego, że ciemniejsza skóra ma inny rodzaj melaniny… niż ta o jaśniejszej skórze. Z tego powodu zalecamy każdemu ochronę przeciwsłoneczną.”9
Tabela 2. Fenotypy skóry Fitzpatricka15,16
Jak wynika z badań preferencji konsumentów, kwestią, która może ograniczać stosowanie filtrów przeciwsłonecznych u osób kolorowych, jest estetyka.10 Badanie z 2016 roku opublikowane w Dermatologia JAMA dokonali przeglądu zarówno cech charakterystycznych, jak i „najczęściej wymienianych pozytywnych i negatywnych cech” przez konsumentów wysoko ocenianych produktów przeciwsłonecznych.11 Według badaczy „kosmetyczna elegancja” była najczęściej wymienianą pozytywną cechą w 61% komentarzy. Jednak osoby kolorowe często zauważały obecność „niepożądanego białego osadu” po zastosowaniu kremu z filtrem przeciwsłonecznym jako przeszkodę w jego stosowaniu.12
„Idealny jest mineralny filtr przeciwsłoneczny zawierający tlenek cynku lub dwutlenek tytanu” – zauważyli w swoim e-mailu Alm, Rosario i Huzinec. „Ponieważ ta opcja może pozostawić biały osad, pacjenci z kolorową skórą mogą preferować opcję zabarwioną i/lub lekką”. AAD zauważyło, że „niedawny rozwój zabarwionych filtrów przeciwsłonecznych zapewnia osobom o każdym odcieniu skóry ochronę przeciwsłoneczną, która dobrze komponuje się z ich naturalnym odcieniem skóry. Wodoodporny, barwiony krem przeciwsłoneczny o szerokim spektrum działania i współczynniku SPF 30 lub wyższym zapewni ochronę zarówno [UV] promienie i światło widzialne słońca.”9
Tworzenie rekomendacji produktów
Szybko przeskanuj asortyment produktów z filtrem przeciwsłonecznym w dowolnym sklepie detalicznym, a łatwo zrozumiesz, dlaczego pacjenci mogą być zdezorientowani. Dostępne są dziesiątki marek filtrów przeciwsłonecznych, z których każda oferuje szeroki zakres SPF, szerokie spektrum ochrony i wodoodporność – i to zanim w grę wchodzą problemy skórne, takie jak trądzik, suchość czy alergie.
Farmaceuci powinni starać się zaopatrzyć fronton swojego sklepu w szeroką gamę produktów. Na początek oferowane opcje filtrów przeciwsłonecznych powinny mieć SPF 30 lub wyższy, zapewniać szerokie spektrum ochrony przed promieniowaniem UVA/UVB i powinny być wodoodporne. Aby lepiej zaspokoić potrzeby pacjentów z różnymi problemami skórnymi, oferuj produkty niekomedogenne, nawilżające i wolne od substancji zapachowych, parabenów i oksybenzonów.2
Fundacja na rzecz Walki z Rakiem Skóry opracowała Pieczęć Rekomendacji dla produktów do pielęgnacji skóry,12 które można dodawać do produktów spełniających kryteria grupy dotyczące bezpiecznej i skutecznej ochrony przeciwsłonecznej, określone przez ekspertów z Komitetu Fotobiologicznego (Pasek boczny 3).
Zrozumienie złożoności produktów przeciwsłonecznych jest warte wyzwania, szczególnie gdy efektem jest mniejsza liczba diagnoz i zgonów z powodu nowotworów skóry, takich jak czerniak. Codzienne stosowanie filtrów przeciwsłonecznych o wartości zaledwie SPF 15, jeśli jest stosowane zgodnie z zaleceniami, może zmniejszyć ryzyko nowotworów skóry, takich jak rak płaskonabłonkowy czy czerniak.17
CZYTAJ WIĘCEJ: Centrum zasobów dermatologicznych
